Zo helpt Transactionele Analyse om je projectteam effectiever in te zetten

“Ons eigen gedrag is de zwakste schakel in projecten”.

De wijze waarop we communiceren en samenwerken is vaak een belangrijke factor in het succes of falen van een project. Je hebt ongetwijfeld weleens in een project gewerkt waarin alles ter discussie werd gesteld, waar mensen elkaar voortdurend in de rede vallen, waar mensen alleen maar bezig zijn aan te tonen dat het niet aan hen ligt, waar kritiek als een aanval op de persoon werd ervaren, waar mensen zich voortdurend aan het verdedigen zijn, etc. Dit soort projecten zuigen energie. Kennis van de theorie over Transactionele Analyse kan helpen om meer inzicht te krijgen in waarom mensen zo reageren.

In deze blog maak je kennis met de Transactionele Analyse en willen we je inspireren met een Transactionele Analyse bril naar je team te kijken. Dit is de eerste blogpost in een serie van vier blogposts over dit onderwerp.

Transactionele rollen: Hoe verhoud jij je tot je collega?

Transactionele Analyse (TA) is een sociaal-psychologische theorie die inzicht geeft in de verhouding tot de ander. De TA is ontwikkeld door Eric Berne. De theorie van de TA geeft inzicht in patronen van denken, voelen en handelen. Hoe verhoud jij je tot je collega?

Om daar inzicht in te krijgen heeft Berne het gedrag van mensen verdeeld in rollen en scripten. Zo zijn de drie rollen Ouder, Volwassene en Kind een van zijn belangrijkste theoretische kaders geworden. Berne noemt dit de Ego-toestanden. Kaders waarin hij inzicht geeft in onze verhouding in relatie tot de ander. Bijvoorbeeld je team of je collega.

Of je nu deelneemt aan een project of projecten leidt, je neemt bewust of onbewust een rol aan. De een gedraagt zich meer als een Kind: aanpassen aan, of schoppen tegen je collega’s. Maar ook plezier, spontaniteit en humor mogen niet ontbreken in deze rol. De ander neemt de rol van Ouder aan: zorgdragen voor- of de lakens uitdelen binnen het team. Met als aanvulling de structuur en de regels. Of je neemt de rol aan van de Volwassene: inleven, meeveren en actief meedenken met processen binnen de organisatie. Waarin de ratio een belangrijke plaats inneemt.

In onderstaande afbeelding zijn de drie Ego toestanden weergegeven, allen met de typerende kenmerken in houding en gedrag.

TA

Het effect van gedrag binnen relaties

De Transactionele Analyse is een benaderingswijze die treffend weergeeft welk effect bepaalt gedrag heeft binnen relaties. De TA bril helpt je om inzicht te krijgen in het gedrag van de ander, maar in de eerste plaats in het gedrag van jezelf. Welke rol heeft jouw voorkeur, welke rol neem je vaak aan, welk effect heeft dit op je collega? Wanneer je dit weet kan je ook gaan nadenken over hoe je je eigen gedrag effectiever kan inzetten.

Welke rol neem jij aan?

Hoe ga jij transacties aan met de wereld om je heen? Wat of wie heeft je gevormd dat je vaak onbewust een bepaalde rol aanneemt? Vragen die de TA stelt om inzicht te krijgen in je denken, voelen en handelen. Wanneer je vervolgens bewust bent van deze transacties, ben je in staat nieuwe besluiten te nemen. Besluiten die leiden tot meer effectieve relaties. Relaties van dichtbij. Relaties van positieve energie.

Door de methodiek van TA toe te passen als projectdeelnemer- of leider, ontstaat er inzicht in het functioneren van jouw denken, voelen en handelen binnen je organisatie of je team. Onbewust wordt bewust. Groepsprocessen worden helder. Je eigen gedrag of denken wordt begrepen. En dat geeft handvatten om nieuwe besluiten te nemen in je relatie tot de ander.

In een volgende blogpost uit deze blogpostserie gaan we dieper in op de rol Kind.

TA is onder meer bekend van het “Ik ben OK-Jij bent OK” principe, de Dramadriehoek en de hiervoor beschreven Ego-toestanden. TA valt onder de Positieve Psychologie.

Dit artikel is geschreven door Timara van Kuil (Van Kuil Coaching). Van Kuil coacht Plan B-ers en we werken regelmatig samen in de begeleiding van projectmanagers om ze te helpen hun rol binnen het projectteam effectiever in te vullen. De TA is een van de verschillende instrumenten die we hierbij kunnen inzetten. Wil je meer informatie over het inzetten van de TA in jouw projectteam? Neem contact op met Juliëtte Cortet.

Meer weten over de rol van Transactionele Analyse in projecten? Bekijk onze Leergang Senior Projectmanagement. Bekijk het programma

Meer weten?

Juliette Cortet
Of neem direct contact op met Juliëtte Cortet. Meer over Juliëtte
Neem contact op met Juliëtte

Gerelateerde berichten