Veerkracht met Anas Hendriks

Elk project kent tegenslagen. Maar wat als je in een situatie belandt waarin je geen oplossing meer ziet? Althans niet zonder consequenties die onacceptabel worden geacht. Dan komt het aan op veerkracht. Het is een van de vijf principes van onze projectfilosofie HRP. Plan B’s projectmanager Anas Hendriks doet uit de doeken hoe je veerkracht bereikt in complexe projecten.

Een laagje dieper

‘Tegenslagen zijn haast onvermijdelijk,’ begint Anas. ‘In elk project moet je veerkracht tonen om daar als team slim en efficiënt mee om te gaan. Maar soms gaat het een laagje dieper. In complexe projecten kom je soms in situaties waar je geen idee meer hebt hoe je überhaupt over de finish komt. Op dat soort momenten kan de worsteling zo groot zijn dat mensen murw raken en afhaken. Ook dan moet je het vertrouwen houden dat het goed komt en dus veerkracht tonen.’ 

Veerkracht

High Reliability Projectmanagement (HRP) kent vijf principes. Een daarvan is veerkracht: het teamvermogen om een keerpunt mogelijk te maken bij flinke tegenslagen. Zeker in kwetsbare omgevingen is het belangrijk dat een team in staat is te anticiperen op wijzigingen en verstoringen door creativiteit, oplossingsvermogen en samenwerking te tonen.

Schouder aan schouder door het dal

Maar hoe bereik je zo’n ogenschijnlijk ongrijpbaar fenomeen als veerkracht? Volgens Anas draait het om aandacht voor de emoties en het welzijn van de mensen die betrokken zijn. ‘Als je geen energie steekt in de emoties en motivatie van mensen, groei je als collectief heel snel uit elkaar als iets flink tegenzit. Als het zwaar wordt, is het heel makkelijk om naar de schuldvraag te gaan en naar elkaar te wijzen. Wat je moet doen, is juist naar elkaar toe bewegen. Meer met elkaar communiceren, elkaar vasthouden. Je moet samen door dat dal.’ 

Wanneer je gezamenlijk een opdracht beetpakt, heeft dat veel invloed op ieders individuele veerkracht, schetst Anas. ‘Hoe overweldigend het ook kan overkomen, wanneer je als collectief het probleem beschouwt en de belofte doet om elkaar te ondersteunen, dan worden ieders zorgen al een stuk minder. Je staat letterlijk schouder aan schouder. Als je het even niet weet, dan pakt degene naast jou je op.’

Hoe eet je een olifant?

Het wilsbesluit om collectief aan de slag te gaan met de ellende, is één ding. Maar hoe ga je aan de slag om de tegenslag te overwinnen? Anas haalt een gevleugelde uitspraak binnen Plan B aan: Hoe eet je een olifant? Hapje voor hapje. Anas: ‘Daarmee bedoelen we dat je de ellende helemaal moet openbreken en vervolgens in stukjes moet beetpakken. Het is bovendien een kwestie van gewoon gaan doen! Door stapje voor stapje te bewijzen dat het kan werken, zie je dat anderen ook vertrouwen krijgen. Dan ben je aan het bouwen aan je team.’

Realistisch als hij is, weet Anas ook dat soms ingrijpen in een team onvermijdelijk is. ‘Als er echt personen zijn die de interactie te veel negatief beïnvloeden, moet je wel overwegen of je er andere mensen op kunt zetten.’ 

Bevlogenheid

Elk principe binnen HRP is gebaat bij een bepaalde competentie. Bij veerkracht is dat bevlogenheid. ‘Veerkracht vraagt om doorzettingskracht,’ legt Anas uit. ‘Je moet veel energie hebben en iets oprecht willen om veerkrachtig te zijn.’
Volgens Anas is er ook een bepaalde mate van bescheidenheid nodig van de projectleider om veerkracht te hebben. ‘Wanneer je jezelf overschat en te veel op de voorgrond zet, dan koppel je het succes van het project aan je eigen persoon. Wanneer je de indruk hebt gewekt ‘dat jij het wel even komt oplossen’ en het dreigt mis te gaan, dan staat ineens jouw naam op het spel. In de praktijk is een oplossing nooit één iemands verdienste.’ 

Bewaak je persoonlijke veerkracht

De toon van Anas verandert wanneer hij vertelt dat hij nog graag een belangrijke les meegeeft: ‘Als projectleider wordt er soms best veel van je gevraagd. Om effectief te kunnen blijven beïnvloeden, heb je zelf ook veerkracht nodig. Veerkracht is niet een kwestie van laten zien hoeveel je wel niet aan kan, maar vooral van weten waar je grenzen liggen en die durven bewaken, ondanks grote druk, plichtsbesef of intrinsieke motivatie. Die les heb ik zelf geleerd en draag ik ook heel graag uit.’

Hij vervolgt: ‘Ik weet dat ik nu een open deur intrap, maar juist wanneer de druk en stress hoog zijn, is het belangrijk dat je breed blijft denken, vindingrijk blijft. Daarvoor móet je met enige regelmaat je hoofd leegmaken. Iedereen ontspant op zijn eigen manier. Voor mij geldt dat ik relax door hard te lopen en met vrienden af te spreken. In periodes die het maximale van mij vragen, mag ik dat van mezelf absoluut niet laten vallen.’ 

Wanneer hem duidelijk wordt dat het interview ten einde is, zegt Anas: ‘Sjonge, daar was ik ineens serieus he!’ De goedlachse, optimistische projectleider is terug. 

Wil je doorpraten over veerkracht? Neem dan contact op met Bernard Sluis.